ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΚΑΘ ΟΜΗΡΟΝ ΙΛΙΟΥ

(Πίν. 3)

Έργον επιφανές έν τη Ιστορία, ή πρώτη ήμΐν
γνωστή πάλη της Ευρώπης προς τήν Άσίαν, περί
το Ίλιον της Τρωάδος έξετελέσθη, έχουσα μεν
πρόφασιν τήν της Ελένης άρπαγήν, άληθή δέ αί-
τίαν τον άνταγωνισμόν των τότε πρωτευόντων έν
έκατέρα των Ηπείρων λαών. Έκ των σπουδαιο-
τέρων δέ συνεπειών της πάλης έκείνης, ή τά μά-
λιστα συντελέσασα εις τήν πρόοδον και οόξαν της
Ελληνικής φυλής, έστιν ή Ίλιάς, ή μήτηρ της
φιλοσοφίας,τών γραμμάτων και των καλών τεχνών,
άπερ είσίν κύρια στοιχεία του Ευρωπαίου πολιτι-
σμού, κόσμος και έντρύφημα τών ανεπτυγμένων
κοινωνιών.

'Όντος ό'θεν του λόγου περί Ιλίου, της έπί τών
Τρωικών πόλεως του Πριάμου, αρχαιότερα και
ασφαλεστέρα πηγή γνώσεων έστιν αναντιρρήτως ή
Ίλιάς, ή και τό όνομα άπ' έκείνης λαβουσα. Άπό
δέ της Ίλιάδος δύο έτεραι προήλθον πηγαί, πρώτη
μέν αί τών αρχαίων ποιητών και λογογράφων μαρ-
τυρίαι, δευτέρα δέ τά περισωθέντα μνημεία δη-
μιουργών ύπό της Ίλιάδος έμπνευσθέντων, οίον
αγάλματα, ανάγλυφοι εικόνες και αγγεία έκ λίθου,
έκ μετάλλων ή έκ πηλοΰ, έφ' ων δια της σμύλης,
έκτύπως, ή δια χρωστήρος, παρίστανται της Ίλιά-
δος πράξεις ή έπεισόδια. Μίαν άρα, κυρίως ειπείν,
έ'χομεν πηγήν ειδήσεων περί Ιλίου, τήν Ίλιάδα
άφ' ής και άρχόμεθα.

Ό Στράβων, έν τη άρχη τών Γεωγραφικών,
λέγων ύπέρ τινα και άλλην φιλοσόφου πραγματείαν
είναι τήν γεωγραφίαν, πρώτον τον "Ομηρον ονομά-
ζει έν τοις φιλοσόφοις τοις άψαμένοις τοΟ της γεω-
γραφίας έ'ργου. Επαναλαμβάνει δέ ό'τι ορθώς ύπέ-
λαβεν αυτός και οί προ αυτού άρ^ηγετην είναι
της γεωγραφική εμπειρίας τον "Ομηρον, ος ου
μόνον έν ττ\ κατά τήν ποί-ησιν άρεζ¥\ πάνζας
νπερβεβληται τους πάλαι και τους ύστερον, άλλα
(ϊχεό*όν τι και τηί κατά τον βίον εμπειρία τον πο-
Λιτικόν, άφ ής ου μόνον περι τάς πράξεις έσπού-

άαΰεν εκείνος, όπως ότι πλείσχας γνοίτ\ και παρα-
δώσει τοις ύστερον έσομένοις, άλλα και τά περι
τους τόπους τους τε καθ' έκαστα και τους κατά
σΰμπασαν τήν οΐκουμένην γήν τε και θάλασσαν.

Τοιούτος δ' ένομίζετο Ό "Ομηρος παρά πάντων
τών σπουδαίων άνδρών έν τή άρχαιότητΓ ένεκα
τούτου άπό παιδικής ηλικίας έμελέτων και άπε-
στήθιζον τά ποιήματα αύτου, άνδρες δέ γινόμενοι
έμιμουντο αύτον και ήρύοντο γνώσεις και διδασκά-
λια ώς άπό πηγής άνεξαντλήτου' μάρτυρες οί ποιη-
ταί πάντες, έκ δέ τών άλλων ο Ηρόδοτος, ό Πλά-
των, Ό "Αριστοτέλης ο Φειδίας. Ό δέ Σόλων και
νόμον γέγραφε τους ραψωδούς έν τοις Παναθη-
ναίοις άπαγγέλλειν τά Όμήρου έ'πη έζ υποβολής
ήτοι όπου ό πρώτος εληξεν εκείθεν άρχεσθαι τον
έρχόμενον, ρι' ό και άκέραια μέχρις ημών διεσώ-
θησαν, μάλιστα δέ ή Ίλιάς, ώς μετ' ού πολύ άπο-
δειχθήσεται. Ού μόνον δέ έν τοις ναοΐς, έν ταΐς
στοαΐς, έν τη άγορα εβλεπον διηνεκώς, ύπό τών
άριστων ζωγράφων και λιθοξόων πεποιημένα, τά
έν τοις Όμηρικοΐς ποιήμασι περιγραφόμενα, άλλά
και έν ταΐς σχολαΐς επί πινάκων, και έν τω οίκω
έπί τών σκύφων και τών πινακίων ώς και έπί τών
προς κόσμον και άγαλλίασιν σκευών, θείος διά
ταύτα έλέγετο Ό "Ομηρος, πανταχού δέ της Ελ-
λάδος έτύγχανε τιμών ίσοθέων, συνδέων και συγ-
κρατών έν ένότητι έθνική άπαν τά Έλληνικόν δι'
άπαραμίλλου έξιστορήσεως ένδοξων προγονικών
έργων έν οΐς διαλάμπει ή άείποτε τοις Έλλησιν
άσπαστή τοΟ κάλου και της έλευθερίας λατρεία.

Προς τοις άλλοις ό'θεν ό "Ομηρος ύπήρξε και
της Ιστορίας και της Γεωγραφίας πατήρ.Ό Ηρό-
δοτος κατά πολλά έμιμήθη αύτόν, καίτοι έν πεζώ
λόγω γράψας, διά τε της επιτυχούς έκλογής τών
λέξεων και της κατά τήν σύνθεσιν αρμονίας, έ'τι δέ
και διά της άναμίξεως του μυθώδους και του εξαι-
σίου έν τη έξιστορήσει τών μετά τά Τρωϊκά έπίσης
ένδοξων κατά της Ασίας έργων της Ελλάδος.