KILKA UWAG O NIEKTÓRYCH SPOSOBACH RECENZOWANIA
Cna marginesie „uwag“ T. Dobrowolskiego).

Przeglądając uwagi T. Dobrowolskiego poczynione
na marginesie mojej książki o romańskiej architekturze
Śląska w przedostatnim Biuletynie odnosi się następu-
jące wrażenie: zasłużony badacz krakowski otwiera
świeżą publikację, zaczyna jej przeglądanie od indeksu,
nie znajduje tam jednej ze swych pozycji bibliogra-
ficznych. zamyka tom by chwycić za pióro i skreślić
swe uwagi zmartwiony i dotknięty. Aczkolwiek z tekstu
wynika, że nie chodzi tu o właściwą recenzję, tym nie
mniej odnajdujemy ostry d generalny osąd, jest mowa
o zaufaniu, braku dokładności naukowej i lojalności,
a przy przytoczonych paru opuszczeniach aluzja o mo-
żliwości podania ich obszernej listy. Nie myślę ażeby
tak lekkie a priori osądzenie, a raczej odsądzenie czy-
jejś pracy było słuszne chociażby z uwagi na duży
wkład wysiłku, jakiego tego typu opracowania wyma-
gają zupełnie niezależnie od osiągniętych wyników.
W wypadku naszym bardzo ex cathedra wygłoszone
zastrzeżenia nie mogą być bez zastrzeżeń przyjęte. Cho-
dzi o to, że pominięcie większości przytoczonych przez
Dobrowolskiego pozycja nie jest wynikiem ani złośliwej
nielojalności, ani braku akuratności naukowej,, lecz
skutkiem uzasadnionego w moim rozumieniu wyboru.
W końcu istotą pracy naukowej jest dokonanie wybo-

ru z wielości i chaosu zagadnień, co rozciąga się rów-
nież na bibliografię. Dlatego przy cytowaniu litera-
tury, a więc prac z zakresu archeologii, historii i pa-
leografii uwzględniałem w pierwszym rzędzie pozycje
najnowsze, podsumowujące, reprezentujące ostatnią
obowiązującą powszechnie interpretację. Stąd wymie-
niłem np. tylko jedną pracę Hołubowłcza i opuściłem
pracę Wojciechowskiego ograniczając się do cytowania
Semkowicza z okazji napisów na tympanonach wro-
cławskich. Ale przejdźmy do sedna sprawy: pominięcia
Sztuki na Śląsku Dobrowolskiego i pokrewnego
opracowania G. Chmarzyńskiego. Otóż prace te zu-
pełnie świadomie pominąłem jako popularno-naukowe,
do zagadnień architektury wczesnośredniowiecznej nie
wnoszące nic nowego ani materiałowo ani interpreta-
cyjnie. Zamieszczenie tych opracowań, które w pierw-
szym powojennym okresie spełniły cenną rolę zbliżenia
szerokim kręgom czytelników sztuki śląskiej, obligo-
wałoby mnie do podania kilkudziesięciu conajmniej
wtórnych prac polskich i niemieckich o podobnym cha-
rakterze. W rezultacie powstałby w ten sposób znaczny
balast, utrudniający czytelnikowi korzystanie z aneksu
bib 1 i o g raf dc zm eg o.
Zygmunt Sxviechowski

DO
REDAKCJI BIULETYNU HISTORII SZTUKI

W Biuletynie Historii Sztuki XVIII i(:H906), nr 1,
str. 184, w artykule Sesja Naukowa Stowarzyszenia Hi-
storyków Sztuki poświęcona Sztuce Warmii i Pomorza
Wschodniego. Olsztyn, 19.IX. — Toruń 22—23.IX.1955,
umieszczony został skrót referatu K. Górskiego (Toruń)
pt. „Kulturalne związki Warmii z centralną Polską11,
w którym czytamy: „Wśród feudalnej klasy niemiec-
kiej, posiadającej na tym terenie [Mazury] decydujące
znaczenie, rzecznikiem sympatii polskich był w XVII w.
Otto Groben. Współdziałał on w ufundowaniu przez se-
kretarza królewskiego Stanisława Sadorskiego kościoła
pielgrzymkowego w Św. Lipce oraz był jednym 'z fun-
datorów kolegium jezuickiego w Reszlu11.
Autor referatu mylnie podał imię i nazwisko sekre-
tarza Zygmunta III, który był fundatorem kościoła

pielgrzymkowego w Św. Lipce. Był nim nie Stanisław
Sadorski lecz Stefan Szadurski szlachcic polski, herbu
Ciołek, sekretarz Zygmunta III (por. K. Niesiecki, Her-
barz Polski VIII, s. 592; T. Zychliński, Złota Księga
Szlachty Polskiej II, s. 324—4; Zb. Leszczyc, Herby
Szlachty Polskiej I, s. 50).
Winno ibyć również Otto von Groben, a nie jak po-
daje autor referatu — Otto Groben. Otto von Grooen
był szlachcicem niemieckim i właścicielem majątku
w Św. Lipce, o którego wykupienie dla celów budowy
kościoła starał się początkowo bezskutecznie Stefan
Szadurski .
Helena Michałowska

504